Voor coaches
Vind een coach
Voor partners
Nieuws & Inspiratie
Over NOBCO
José de Langen groeide op in het Groningse dorpje Oldenhove, op een boerderij. Die omgeving vormde haar. Tijdens haar opleidingen wilde ze zich dan ook ontworstelen aan deze boerenomgeving. Daarom startte ze met HBO-V in Groningen, maar José merkte dat de opleiding te veel uit stages bestond, terwijl ze juist geïnteresseerd was in organisatiekunde en persoonlijke ontwikkeling. Ze verkaste naar Amsterdam om aan de studie Bestuurskunde te beginnen. Deze studie sloot goed aan bij haar leerbehoefte. Inmiddels woont ze samen met haar partner in Delden.
Na haar opleidingen startte José als verpleegkundige op de longafdeling van een ziekenhuis. Hier merkte ze op dat collega’s vooral niet met elkaar samenwerkten: “Daar vond ik wat van, maar hier had ik geen invloed op als net beginnend verpleegkundige. Ik moest het werk nog leren, dus werd er niet van mij verwacht dat ik deelde hoe ik hiernaar keek.”
Al vrij snel solliciteerde ze naar een functie als manager in de zorg en werd aangenomen als teamleider in het ziekenhuis. “In deze functie ben ik gestart met het verbeteren van samenwerkingen onderling,” vertelt José. Later volgden functies als afdelingshoofd in de ouderenzorg en clustermanager in Hengelo. “Ook hier richtte ik mij zo goed mogelijk op samenwerken,” legt ze uit. In haar functie als clustermanager was ze verantwoordelijk voor maar liefst 150 FTE en voerde ze daarnaast veel gesprekken met familieleden.
José ontdekte een patroon: “Zodra iets goed liep, raakte ik de uitdaging kwijt. Hierdoor heb ik in 2005 De Langen Consultancy opgericht.” Na het oprichten van haar onderneming ging ze aan de slag als interimmanager, organisatieadviseur en verandercoach.
José heeft in haar loopbaan verschillende inzichten opgedaan. Waar ze in het begin van haar carrière als zelfstandig ondernemer erg geïnteresseerd was in veranderkunde, als iets bijzonders, ziet ze nu dat verandering constant plaatsvindt. “Verandering is in mijn ogen een gerichte beweging, waarbij je vanuit veel verschillende rollen bezig kunt zijn. Ook intern met jezelf.” Waar ze voorheen altijd grote stappen zette, richt ze zich nu meer op kleinere stappen: “Gedrag is nou eenmaal moeilijk te veranderen.” Ook blijkt dat het brein beter kan omgaan met kleine veranderingen. Je omzeilt het interne systeem van weerstand hiermee.
Voordat je met anderen of een organisatie aan de slag gaat moet je als coach eerst naar jezelf kijken. “De nieuwe leider kijkt eerst naar binnen. Dat is echt mijn slogan,” vertelt ze. Dat geldt ook voor haarzelf als coach: “Daarom ben ik aangesloten bij NOBCO en heb ik een intervisiegroep opgericht, executive intervisie voor senior coaches. Daarnaast neem ik deel aan een intervisiegroep voor teamcoaches.”
José richt zich op leiderschap voor managers, directeuren, bestuurders en de moderne leiders van nu. Haar aanpak is ervaringsgericht vanuit systemisch perspectief. “We doen echt iets, waardoor de coachee ervaart wat de verandering in het moment met hem of haar doet. Juist door die ervaring voel je de verandering en dat maakt dat iemand echt in beweging komt.”
Een voorbeeld is de zogenoemde cirkeloefening voor mensen die veel willen oppakken buiten hun invloedssfeer. Ze legt een cirkel van touw op de grond: binnenin wat binnen hun invloed ligt, erbuiten wat daarbuiten valt. Door fysiek buiten de cirkel te gaan staan, voelt de coachee: “Ik sta hier elke dag, maar heb hier 0,0 invloed op,” vertelt ze. Ook maakt ze gebruik van muziek, omdat luisteren rechtstreeks in het hart binnenkomt. Momenteel ondersteunt ze een organisatie met systemische coaching, waarbij ze de teams neerzet in poppetjes op tafel. Ze merkt dat de managers daar heel open voor staan en hun diepste twijfels en gevoelens met haar delen. Als theorie gebruikt ze inclusive leadership met de vier dimensies hoofd, hart, intuïtie en lichaam van Ien van der Pol.
José deelt veel verhalen uit haar praktijk op LinkedIn, zodat mensen haar en haar werkwijze leren kennen. Zo vertelt ze bijvoorbeeld over een manager die ze langdurig heeft gecoacht in een welzijnsorganisatie. “Samen keken we terug op het hele veranderproces,” vertelt ze. Naast coaching verzorgde ze cultuurworkshops en trainingen over persoonlijk leiderschap in deze organisatie. “De hele organisatie kwam in beweging. Mensen gingen bewuster keuzes maken, wat soms ook betekende dat er mensen vertrokken,” aldus José. Het management en professionals kwamen steeds dichter bij hun authenticiteit: “Ook de manager vond een nieuwe baan, waarin ze veel minder emotioneel betrokken was bij het team en waarin ze dus veel meer rust ervoer.”
José is tijdens haar tijd bij NOBCO ook aan de slag gegaan met haar certificering. “Certificeren gaat echt over het reflecteren op senior niveau,” legt ze uit. Als ze nu een ingewikkelde situatie meemaakt, schrijft ze dit ook op om erop te kunnen reflecteren. Dit werkt voor haar. Binnen haar praktijk merkt ze dat er steeds meer leiders bij haar komen die anders zijn dan gemiddeld: “Binnen NOBCO vind ik altijd mensen of theorieën die ook zo denken. Dat is fijn, want ik heb een groep mensen nodig waaraan ik mij kan spiegelen.”
Ook de ethische code van NOBCO geeft haar veel rust. “Wanneer ik in een ethisch dilemma zit, kan ik dit opzoeken in de code of bespreken tijdens intervisie,” vertelt José. Het netwerk van NOBCO is voor haar waardevol, omdat ze er gelijkgestemde mensen vindt en diepgaande contacten kan onderhouden en haar ingewikkelde knelpunten kan bespreken. Dit maakt haar niet alleen een betere coach, maar ook als persoon rustiger.
Voor José is professionele coaching heel belangrijk: “Het is geen luxe maar een must,” vertelt ze. Externe ogen zien meer en hebben een ander perspectief. “Wat we met z’n allen heel erg onderschatten is dat wanneer je langdurig in een organisatie werkt, je snel hetzelfde kijkt en hetzelfde perspectief hebt.” Coaching kan heel erg bijdragen aan de constructieve opbouw van organisaties, en dat begint bij de individuen. Een goede coach moet volgens haar heel goed kunnen aansluiten en luisteren op wat er is. “Minder praten, meer luisteren, dat is wat een goede coach kan.” Betrokkenheid is belangrijk, maar niet te veel. Als je te betrokken bent, word je emotioneel ingezogen. Als coach is het belangrijk om een goede afstand te houden. Je kunt teruggeven wat je ziet, maar je moet voelen wat je wel of niet kunt aangeven.
Voor coaches die twijfelen over NOBCO-certificering heeft José het volgende advies: “Het ligt een beetje aan wat je wilt: Wil jij langdurige coach zijn en voorbereid op de toekomst, dan zou ik het zeker gaan doen. Maar als het een klusje voor erbij is, waar je ook weinig aan verdiend, zou ik er niet aan beginnen.” Het is een investering in tijd, geld en kwaliteit, dus het moet ook wat opleveren.
“Ga als beginnend coach eerst eens naar een bijeenkomst over een onderwerp dat je interesseert. Als je het leuk vindt, kun je aansluiten bij intervisie, en als ook dat goed voelt, kun je gaan nadenken over certificering. Dit moet namelijk ook wel echt bij je passen,” adviseert ze.
Het misverstand dat een gecertificeerd coach per definitie beter zou zijn, kan ze niet bevestigen, dat weet ze niet. Wat ze wel weet is dat een coach die goed kan reflecteren minder risicovol is dan een slechte coach. “Je hebt sneller in de gaten wanneer je bijvoorbeeld niet aan de ethische code voldoet, omdat er een kader is waarbinnen je werkt.”
José sluit af met het volgende: “De kracht van een goede coach is de relatie. En aandacht noem ik het nieuwe goud. Dan kun je nog zulke leuke methodieken erop loslaten, maar als je dat doet vanuit een koud gevoel, dan wordt dat niks.”